مهمترین مسائل مبتلا به شهرها بویژه کلانشهرهای کشور عبارتند از:
فقرشهری، مشتمل بر فقر درآمدی، فقر بهداشتی – آموزشی و خدمات اجتماعی، فقر خدمات پایه (زیربنایی و روبنایی) از قبیل شبکه آب سالم، توزیع برق و سایر خدمات زیربنایی و خدمات درمانی، فقر امنیت و بسیاری محرومیتهای دیگر.
ناکارآمدی نظام جابهجایی، تحرک، جنبش و پویایی شهری در یک نظام ساختاری و یکپارچه شهری.
نابرابریهای فضایی- کارکردی، توسعه نامتعادل و ناهماهنگ و توزیع نابرابر خدمات.
بحران هویت، تنزل ارزشها، افت منزلت اجتماعی – مکانی و بیتوجهی به حفاظت و حراست از میراث معنوی- طبیعی و ملموس.
تابآوری پایین شهرها در مواجهه با بلایا و مخاطرات، کاهش ایمنی، خطرپذیری و ریسک.
تنزل کیفی محیط زیست، آلودگیها، بحران آب، تخریب زیست بومها، کمبودها و توزیع نامناسب فضای سبز.
ناکارآمدی نظام طرحریزی و برنامههای توسعه شهری در مواجهه با مسائل فوق، بر ضرورت توجه و تدوین یک دستورکار شهری جدید میافزاید. بیش از چهار دهه از برنامهریزی و تهیه طرحهای توسعه شهری میگذرد. این طرحها با رویکردی اقتدارگرا، از بالا به پایین، کمی و کالبدی نتوانستهاند راهحلهای کارآمدی را در مواجهه با مسائل و مشکلات شهر و شهروندان ارائه نمایند. به استناد تجارب جهانی و بررسی سیاستها و برنامههای توسعه شهری در کشورهای توسعه یافته، سیاست بازآفرینی شهری با رویکردی شهرنگر، جامع و یکپارچه با تأکید بر مقوله «کیفیت زندگی» بهعنوان یک دستور کار شهری جدید میتواند برنامه مناسبی برای پاسخگویی به نیازهای کنونی شهر و شهروندان باشد. امروزه این سیاست در قالب برنامههای موضوعی متنوع و گسترده از قبیل برنامه کاهش فقر شهری، تابآوری شهری، همه شمولی و مقابله با جریان طرد اجتماعی، رنسانس شهری، شهرپایدار، عدالت فضایی- اجتماعی، توانمندسازی، حکمروایی خوب، حفاظت و باززندهسازی مطرح و به مورد اجرا گذاشته میشود. عرصههای متنوعی از شهر نیز که دچار نابسامانی و مسائل و مشکلات فضایی- کارکردی هستند نیز مشمول این سیاست هستند. دراین خصوص، بازآفرینی مبادی ورودی شهرها، رودخانهها و حاشیه عرصههای طبیعی، فضاهای عمومی، ایستگاههای راهآهن، محلات، اراضی مستعد توسعه مجدد، پایانههای شهری و مراکز تاریخی شهرها از نمونههای قابل توجهند. وزارت راه و شهرسازی در تلاش است با طرح این دستور کار شهری جدید، سیاست نوینی برای خروج از بحران فوق الذکردر عرصه توسعه شهری رقم بزند.
*معاون وزیر راه وشهرسازی
نظر شما